-1چه عاملی نقش و سهم زیادی در رونق و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی داشت ؟ خلافت عباسیان پس از یک قرن ضعیف
شدند . از این رو شرایط مناسبی برای تشکیل سلسله های ایرانی به وجود آمد . این سلسله ها نقش و سهم زیادی در رونق و شکوفایی
تمدن ایرانی – اسلامی داشت .


-2مهم ترین سلسله های ایرانی که در فاصله ی قرن های سوم تا پنجم هجری بر بخش هایی از ایران حکومت می کردند چه نام داشتند
؟ طاهریان - صّفّاریان - علویان - سامانیان - آل بویه


-3رابطه سلسله های طاهریان و سامانیان با خلفای عباسی چگونه بود ؟ این سلسله ها با فرمان خلفای عباسی به قدرت رسیدند و با
تأیید آنها به حکومت خود ادامه دادند . این دو سلسله روابطی دوستانه با خلافت عباسیان برقرار کردند و امیران این سلسله ها معموًلاً
نسبت به خلفا اظهار وفاداری و فرمانبری می کردند . البته طاهریان و سامانیان در اداره امور قلمرو خود مستقل بودند و اجازه نمی دادند
نمایندگان خلیفه در امور داخلی آنان دخالت کنند .


-4بنیانگذار کدام سلسله ها بدون اجازه خلفای عباسی حکومت خود را بر پا کردند ؟ صفّاریان – علویان طبرستان – آل بویه


-5روابط صّفّاّریان با خلفای عباسی چگونه بود ؟ و اقدامات یعقوب لیث را بنویسید ؟ روابط صفاریان با خلافت عباسی ، خصمانه بود
یعقوب لیث صفاری علاوه بر آنکه حکومت طاهریان را برانداخت ، به عراق لشکرکشی کرد و قصد داشت بغداد را تصرف کند ، اما از سپاه
خلیفه شکست خورد . او در فکر جبران این شکست بود اما بیماری و مرگ فرصت جنگی دیگر را با خلیفه به وی نداد .


-6چرا ُخُلُفای عباسی دشمن علویان طبرستان بودند ؟ زیرا علویان پیرو مذهب شیعه بودند و حکومت عباسیان را به رسمیت نمی
شناختند و از آنان اطاعت نمی کردند .


-7رابطه سلسله آل بویه با عباسیان چگونه بود ؟ رابطه سلسله آل بویه با عباسیان به گونه ای دیگر بود . چون آل بویه بغداد را تصرف
کردند و خلفای عباسی را تحت نفوذ و سلطه ی خود گرفتند .


-8آل بویه پیرو چه مذهبی بودند و در دوران حکومت آنها چه چیز مورد توجه قرار گرفت ؟ آل بویه پیرو مذهب شیعه بودند .
در دوران حکومت آنها معارف و فرهنگ شیعه در ایران مورد توجه قرار گرفت و گسترش یافت .


-9به دستور فرمانروایان آل بویه چه کارهایی انجام شد ؟ به دستور فرمانروایان آل بویه به خصوص عضدالدوله که مشهورترین
فرمانروای آل بویه بود ، حرم مطهر امامان در نجف ، کربلا و کاظمین بازسازی شد و مراسم روز عید غدیر و مجالس سوگواری امام حسین
(ع) با شکوه برگزار شد .


-10ایرانیان مسلمان در تأسیس و گسترش کدام علوم پیشگام بودند ؟ معارف اسلامی ، علوم انسانی ، هنر و ادبیات .


-11اقدامات مهم علمی و فرهنگی ایرانیان در قرون نخست هجری چه بود ؟  -1تدوین کتابها در رشته معارف اسلامی  -2درخشش
دانشمندان مسلمان ایرانی در رشته های مختلف  -3تدوین قواعد صرف و نحو و دستور ز ابن و ادبیات عربی  -4انتقال بخشی از میراث
ادبی و تاریخی ایران باستان به جامعه اسلامی بود .


-12کدام سلسله های ایرانی نقش چشمگیری در رونق و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامی داشتند ؟ چرا ؟ سلسله های ایرانی
به خصوص سامانیان و آل بویه - زیرا بیشتر فرمانروایان این سلسله ها به علم و ادب علاقه مند بودند و برای عالمان ، دانشمندان و
ادیبان ، ارزش و احترام فراوانی قائل می شدند .


-13کدام وزیران سامانی در شمار عالمان و ادیبان نامدار قرارداشتند ؟ خاندان جیهانی و خاندان بلعمی ( وزیران سامانیان ) .


-14شاعران معروف دوره ی سامانی چه نام داشتند ؟ رودکی پدر شعر فارسی و فردوسی .


-15کدام آرامگاه ها جلوه ی شکوهمند میراث معماری ایرانی – اسلامی به شمار می روند ؟ آرامگاه امیر اسماعیل سامانی در بخارا و
آرامگاه قابوس وشمگیر در گنبد قابوس